Test van navigatie-systemen

De meest gehoorde vraag bij beginnende camperaars: zijn er navigatiesystemen speciaal voor campers en zo ja, welke is dan de beste. Laat ik voorop stellen dat geen enkel navigatiesysteem voldoet aan hetgeen de aanbieders beloven. Ondanks al het fraais aan techniek kan je absoluut niet blind vertrouwen op de navigatieaanwijzingen bij viaducten en smalle wegen. Het zou de aanbieders van camper-navigatie sieren om hier duidelijker voor uit te komen, want het feilloos verwerken van iets flexibels als wegbreedte en doorrij-hoogte is voor de huidige generatie softwareschrijvers nu eenmaal heel lastig, zo blijkt uit de test die de NKC in 2016 heeft verricht onder zes systemen van campernavigatie. En tot overmaat van ramp zit de beperking verstopt achter schermwaarschuwingen als ‘u bent volledig verantwoordelijk voor de risico’s die het gebruik van dit toestel met zich meebrengt’.
En de NKC staat hier niet alleen: ook de Consumentenbond komt in zijn test van 2018 en 2021 tot eenzelfde conclusie. “Eigenlijk kwam geen één model feilloos door de test: we werden regelmatig over te smalle straatjes gestuurd en ook (te) lage viaducten en wegen met gewichtsbeperkingen werden soms over het hoofd gezien. En dat is vervelend als je met zo’n groot voertuig op pad bent. Blind vertrouwen op je navigatiesysteem kun je bij de geteste modellen maar beter niet doen.”

Speciale navigatie-systemen voor campers: de tests

De test-resultaten (elk item de Consumentenbond eerst, laatste alinea van de NKC, met uitzondering van de Becket, die niet door de Consumentenbond is getest)):

Garmin Camper

(Consumentenbond): De Camper 660 LMT-D, Camper 760 LMT-D en de nieuwere Camper 770 LMT-D van Garmin hebben het hoogste eindoordeel vergeleken met de andere campernavigatiesystemen. Vooral de 770 doet het goed op het onderdeel campernavigatie.
Lage viaducten werden meestal vermeden, al werden we er af en toe toch gewoon op af gestuurd.
Wegen met gewichtsbeperkingen (zoals bruggen) vermijden doet de 770 beter dan de andere 2 modellen.
Alle 3 doen het slecht als het gaat om het vermijden van smalle wegen.
Ze waarschuwden goed voor steile wegen en routes met mogelijk sterke zijwinden.
Het is mogelijk om de (gewenste) maximale snelheid van het voertuig op te geven bij de Camper 660 en 770. Dit kan niet bij de Camper 760.
De navigatiekwaliteit, waaronder timing en inhoud van de getoonde en gesproken instructies, is goed van beide modellen en ook het gebruiksgemak is prima.

(NKC): De stemaanwijzingen zijn goed, soms vreemde klemtoon of uitspraak. Bij nadering afslag verschijnt op tijd een duidelijk splitscreen met rijstrookassistent. Bij routeverandering snelle herberekening. Beperkingen op grond van ingegeven camperprofiel worden niet apart getoond. Bij de voorgestelde routes geen problemen bij viaducten en steile wegen. Bij smalle wegen minder betrouwbaar. De Garmin Camper 760 LMT-D heeft een groot en duidelijk scherm. Optimaal gebruik vergt enige studie, maar daarna heeft het apparaat veel pluspunten: royale keuze aan POI-mogelijkheden, verschillende mogelijkheden om met weinig stappen tot een planresultaat te komen, veel functionaliteiten, zoals een goede integratie met smartphone, verkeersinformatie, weer, coördinateninvoer en veel extra’s, zoals ecoroute, spraak en traffic trends. Echter: het betrouwbaar rijden op grond van het ingevoerde camperprofiel werkt niet goed.

TomTom

(Consumentenbond): Van TomTom zijn getest de GO Professional 520, 620, 6200 en 6250 Truck-modellen. De modellen scoren allemaal rond de 6. Dit komt vooral omdat de navigatiekwaliteit in orde is, zoals we gewend zijn van TomTom. Op het specifieke camperonderdeel scoren ze slechts een 4. Ze waarschuwen niet voor sterke zijwinden. Houden nauwelijks rekening met steile wegen of smalle wegen. Zwakkere bruggen werden goed vermeden. Bij bruggen met een bepaald hoogte-limiet ging het nog wel eens mis. Ook werden we af en toe gewoon langs een te laag viaduct gestuurd. De zoekresultaten in de campingdatabase vallen tegen. Ook wordt je niet goed geholpen als je op zoek bent naar een parkeerplaats.

(NKC): Prima stemaanwijzingen (meerdere stemmogelijkheden). Bij nadering afslag apart ingezoomd beeld. Keuze uit verschillende splitscreen-mogelijkheden, beeldgrootte blijft gelijk (contrast wit op zwarte ondergrond duidelijk). Bij routeverandering zeer snelle herberekening. Geen problemen bij viaducten. Spraakherkenning tijdens het rijden is nagenoeg onbruikbaar. Verder heeft het apparaat een snelle bevestiging, met direct contact en redelijke leesbaarheid bij zonlicht. Telefoneren gaat makkelijk. Zeer handig is de keuzeknop voor gebruik in verschillende voertuigen. Ook fijn: meerdere mogelijkheden voor invoer van coordinaten, plus de geïnstalleerde en toe te voegen mogelijkheden voor POI’s. Navigeren gaat prima, routeberekening op basis van de ingevoerde campergegevens, zonder problemen bij viaducten en alternatieve routes zijn gemakkelijker opvraagbaar. Wel oppassen bij smalle wegen. Er zijn weinig handelingen nodig bij invoeren van routes of bij afwijkingen in een route.

Ventura

(Consumentenbond): De Ventura Pro S2700 van Snooper komt vergeleken met de andere modellen op het speciale camperonderdeel best goed uit de test. Helaas is de navigatie-kwaliteit minder goed.
We worden goed gewaarschuwd voor steile wegen en sterke zijwinden.
Het vermijden van (te) lage viaducten ging lang niet altijd goed. Smalle wegen worden nauwelijks vermeden.
Bij steile wegen ging het een stuk beter; we werden meestal gewaarschuwd. Net als voor de sterke zijwinden.
De campingdatabase is gemakkelijk te doorzoeken.
Vergeleken met de andere navigatiesystemen is hij goed in het vinden van geschikte parkeerplaatsen voor een camper.
De standaard navigatiekwaliteit houdt te wensen over; zo is de routebegeleiding op de snelweg slecht (afstanden zijn moeilijk in te schatten en rijstrookaanwijzingen zijn slecht getimed) en is het scherm niet altijd goed leesbaar in verschillende lichtomstandigheden.

(NKC): Prima stemaanwijzingen, maar beperkte stemkeuze, verstaanbaarheid soms lastig. Bij nadering afslag apart ingezoomd beeld. Keuze uit verschillende splitscreen-mogelijkheden, beeldgrootte wordt beperkt (contrast zwart op witte ondergrond duidelijk, blauw op wit matig). Bij routeverandering mag herberekening iets vlotter. Geen problemen bij viaducten. Allerlei waarschuwingsmogelijkheden voor onderweg instelbaar. De aansluitkabel moet telkens in het apparaat worden aangebracht, de spraakherkenning is slecht tijdens het rijden en de gereden en nog te rijden route hebben dezelfde kleur, wat een handicap is bij lastige verkeerssituaties. Maar ook: een groot, makkelijk te bedienen en goed leesbaar scherm. Zeer handig is de keuzeknop voor gebruik in verschillende voertuigen. Fijne POI’s, prima zoekfunctie, ACSI- en MHF-plaatsen standaard aanwezig. Navigeren gaat prima met de Snooper Ventura Pro XL S6800 en het apparaat heeft genoeg rekensnelheid. Routebepaling houdt rekening met de ingestelde beperkingen, met name viaducten. Eigen wijziging van de route wordt vlot overgenomen, behalve wanneer er beperkingen zijn. Dan volgen er, indien ingesteld, waarschuwingen. Door het grotere scherm kunnen meer gegevens in de splitscreens worden weergegeven: in stedelijke gebieden fijn, maar soms biedt de Snooper iets te veel informatie.

Mio

(Consumentenbond): De Spirit 8670 LM Truck van Mio valt zwaar tegen; zowel het gehele testoordeel als het testoordeel voor campernavigatie is onvoldoende. Hoewel dit model bedoeld is voor navigeren met een vrachtwagen, kan hij ook gebruikt worden met een camper of caravan.
Hij krijgt slechts een 3,4 voor het aspect campernavigatie. Smalle wegen worden nauwelijks vermeden. Hij vermijdt wel redelijk goed de lage viaducten en bruggen met een gewichtsbeperking, maar zeker niet perfect.
Het gebruiksgemak is voldoende, maar het menu bedienen gaat erg traag.
Er wordt door deze Mio niet gewaarschuwd voor routes met mogelijk sterke zijwinden.
Het is niet mogelijk om de maximale (gewenste) snelheid van het voertuig in te voeren.
Er zit geen speciale campingdatabase op voor campers. Ook bij parkeren hoef je geen hulp te verwachten: hij helpt je niet bij het vinden van een geschikte parkeerplaats.

(NKC): Prima stemaanwijzingen, beperkte stemkeuze. Bij nadering afslag apart ingezoomd beeld. Bij gebruik splitscreen wordt het hoofdbeeld kleiner (contrast zwart op witte ondergrond relatief minder duidelijk). Bij routeverandering snelle herberekening. Geen problemen bij viaducten. De minpuntjes: de aansluitkabel moet telkens in het apparaat worden aangebracht, de leesbaarheid bij zonlicht kan beter en telefoongesprekken verlopen met enige vertraging. Verder moeten de voertuiggegevens bij wisseling van voertuig altijd opnieuw worden ingevoerd. Bij het splitscreen wordt het restbeeld kleiner en tot slot kan de routedemo duidelijker. Maar al die minpuntjes leveren de Mio Spirit 6970 LM Truck geen échte problemen op. Het navigeren gaat prima, verschillende keuzemogelijkheden zijn voorhanden en bij viaducten zijn er geen problemen. Ook snelheid en nauwkeurigheid scoren een voldoende, al moet je wel oppassen bij smalle wegen. Erg fijn is dat heel veel handelingen thuis op de pc kunnen worden gedaan, zoals het plannen van reizen en het laden van POI’s.

Becket

(NKC): De stemaanwijzingen goed verstaanbaar en snelheidsafhankelijk instelbaar. Bij nadering afslag extra symbolen en goede steminstructie. Vlotte herberekening bij routeverandering, tenzij er beperkingen zijn. Dan volgt een waarschuwing. Specifieke camperbeperkingen door bruggen en andere ingestelde begrenzingen
worden ook duidelijk aangegeven. Het systeem waarschuwt als toch voor zo’n route wordt gekozen.

Het apparaat heeft een royaal scherm en een snelle bevestiging met direct contact. Zichtbaarheid bij zonlicht is redelijk. Het aankoopbedrag in aanmerking genomen, zijn de extra aansluitmogelijkheden opmerkelijk beperkt. Daar staat echter tegenover dat de Becker, Transit 70 LMU echt is afgestemd op campergebruik: specifieke en goede hoeveelheid POI’s, goede steminstructie.
Beperkingen door bruggen en andere ingestelde begrenzingen worden duidelijk aangegeven en het systeem waarschuwt als toch voor zo’n route wordt gekozen. Ook bij routeverandering volgt een waarschuwing als er beperkingen zijn op grond van het ingevoerde camperprofiel. Het apparaat is niet goed verkrijgbaar op Nederlandse markt.

Met dank aan de Consumentenbond voor de door hen uitgevoerde test in 2018 en waar gedeelten van hierboven zijn overgenomen en de NKC voor hun in 2016 uitgevoerde test. Deze laatste kun je hier downloaden. Die van de Consumentenbond is alleen beschikbaar voor leden.

Waar komen de kaarten vandaan?

Standaard zijn de meeste GPS-en voorzien van een eenvoudige topografische basiskaart. Hierop staan alleen grote wegen, rivieren en plaatsen. Om optimaal gebruik te kunnen maken van je GPS heb je een ‘betere’ kaart nodig. Beter heeft hier te maken met een aantal kenmerken van de kaart.
Een digitale kaart heeft bepaalde kenmerken die van belang zijn als je hem gebruikt om te navigeren. De belangrijkste kenmerken zijn:

• Schaal en detailniveau: De kaarten met een schaal van 1:10.000 – 1:25.000 tonen veel detail (zoals wandelpaden) en zijn geschikt om te wandelen. Een kaart met een schaal van 1:250.000 toont alleen hoofdwegen en is alleen bruikbaar voor navigatie tijdens tochten met de auto.
• Routeerbaarheid: Met een routeerbare kaart kun je een route laten berekenen over wegen en paden door je GPS mits je GPS hiervoor geschikt is.

Nog niet zo lang geleden waren er eigenlijk maar twee grote kaartenmakers: Teleatlas en Navteq. Nu zijn het er vijf en jouw navigatiesysteem maakt bijna altijd gebruik van een kaart van één van deze kaartenmakers: Google, Waze, TomTom Maps (voorheen TeleAtlas), HERE Maps (voorheen Navteq) of OpenStreetMaps.

En Garmin dan? Nou, Garmin haalt zijn kaarten bijna allemaal bij de Nationale Geografiche Instituten en verandert die een heel klein beetje (eigenlijk wijzigt Garmin alleen de header, zeg maar de sturende inleiding van het bestand), maar daar betaal je dan gelijk de hoofdprijs voor.

Het Franse Institut National de l ‘Information Geographique et Forestière (IGN) brengt bijvoorbeeld zijn Topografische Kaart van Frankrijk digitaal uit en die kun je gratis downloaden. Diezelfde kaart gebruikt Garmin en heeft hem in zijn webwinkel te koop staan voor € 299,99
Voor dat “luttele” bedrag veranderen ze even de header van de digitale kaart van IGN! Als je handig bent en een beetje wegwijs in de digitale wereld kun je dat ook zelf; er zijn tools op het internet te vinden waarmee je dat voor elkaar krijgt.

Tot slot: je zou ook kunnen overwegen om de kaarten van Open Street Maps te downloaden en te gebruiken. OpenStreetMap is een open source organisatie, ofwel een gemeenschap van mensen die vrijwillig op internet werken aan vrij beschikbare kaarten. De OSM-kaarten variëren in kwaliteit afhankelijk van de locatie. Maar over het algemeen zijn OSM kaarten zeer goed bruikbaar voor auto- en fietsnavigatie. Ook voor wandelnavigatie zijn de kaarten meestal geschikt. De OSM kaarten zijn routeerbaar en kunnen zowel op je GPS toestel als op je PC geïnstalleerd worden. De kaarten zijn legaal en gratis te downloaden van internet.

Hoe lang is levenslang voor een kaartupdate?

Een extra valkuil is de “levenslange” update die sommige navigatiesystemen jou beloven. Lifetime Maps houdt je kosteloos up-to-date. Je krijgt met Lifetime Maps zo’n vier keer per jaar kosteloos de nieuwste kaart. Je herkent deze navigatiesystemen vaak aan toevoegingen aan de naam als LMT of LM. De kosten voor de kaartupdates zitten in de aanschafprijs verwerkt. En ook al suggereert de term het wel, ‘lifetime’ betekent niet dat je levenslang kaartupdates krijgt. In de praktijk bedoelen fabrikanten dat je kaartupdates krijgt zolang zij het navigatiesysteem blijven ondersteunen.
Voor TomTom geldt dat levenslang net zo lang is als de economische levensduur. Zodra die voorbij is heb je geen recht meer op gratis update’s. En wanneer is die dan voorbij? Nou, volgens TomTom (en dat geven ze niet graag toe) wanneer zij daartoe besluiten. Op enig moment brengen ze een echt nieuwe versie uit en dat betekent het einde van de economische levensduur van de voorganger; en jij kunt hoog of laag springen, een nieuwe update is voor jou dan niet meer beschikbaar, verwijzend naar de Algemene Voorwaarden. Op hun site zeggen ze het zo: “Als je een navigatiesysteem of smartphone-app met Lifetime Maps koopt, kun je ieder jaar 4 of meer volledige kaartupdates downloaden gedurende de levensduur van je product. Lifetime Maps is zonder extra kosten verkrijgbaar zolang je product wordt ondersteund.”.

Is toch zuur als je de hoofdprijs betaalt voor het navigatiesysteem in de verwachting dat je nooit meer kaart-updates hoeft aan te schaffen en de leverancier na drie jaar besluit: nu is het gedaan!

Navigatie voor tablet, carplay e.d.

De 5 bekendste navigatie-app voor tablet (zowel Android als IOS):

Google Maps
De app heeft de meest gedetailleerde kaarten, met veel informatie over plekken op de kaart. Die wordt mede door gebruikers aangeleverd, wat Maps bijzonder compleet maakt. Vanuit het zijmenu kun je eenvoudig kaarten downloaden die je nodig hebt. Hiervoor moet je een gebied afbakenen dat je wilt downloaden. Let wel op: hoe groter het gebied, des te meer opslagruimte de kaart in beslag neemt.

Sygic
Deze gebruikt de kaarten van TomTom. Sygic is gratis te gebruiken, maar er is ook een Premium-versie beschikbaar. Hiermee krijg je onder meer stemgeleide navigatie, live snelheidslimieten en een handig Heads-Up Display. Voor het offline beschikbaar maken van kaarten hoef je niet te betalen, wat Sygic een echte aanrader maakt.

TomTom GPS
Deze app vraagt je bij de eerste keer opstarten meteen welke kaarten je wil downloaden, zodat je alleen opslaat wat je nodig hebt. Je kunt ook een heel werelddeel downloaden, maar dan ben je meteen 6 á 7GB kwijt. €19,99 per jaar, anders moet je het doen met vrij 75 km per maand (maar dan kom je dus niet ver!)

HEREWeGo
De app laat je van vrijwel ieder land ter wereld gratis kaarten downloaden, waarna je volledig offline je route kunt inplannen. HERE WeGo is bijzonder gebruiksvriendelijk en niet alleen gericht op automobilisten. Je kunt er ook een reis met het openbaar vervoer mee plannen, of een fietsroute voor wanneer je niet met de auto reist.

Waze
Waze is een navigatie-app die het net iets anders aanpakt. In plaats van dat er een bedrijf achter Waze zit die alle informatie aanlevert, doen gebruikers dat zelf. Met Waze kun je navigeren in gebieden waar je geen verbinding hebt, mits je je route plant op een plek waar je wél verbinding hebt. De app downloadt dan de kaarten die nodig zijn voor de reis, en houdt deze vast tot de app gesloten wordt.

Welke zal ik nu kiezen?

Nu weet je het waarschijnlijk helemaal niet meer; leek eerst de Garmin 770 LMT Camper een leuk navigatiesysteem voor “slechts” € 399,- maar uit de tests blijkt dat ie moeilijk is te bedienen en dat hij niet echt doet wat hij belooft, zoals geen enkel navigatiesysteem eigenlijk. Bovendien blijkt levenslang updates nou ook weer niet levenslang te zijn. Als je het zo beschouwt maakt het ook helemaal niets meer uit: zelfs de goedkoopste (en gratis app) is eigenlijk niet slechter dan een duur systeem. Je zult nu eenmaal altijd moeten opletten op doorrij-hoogte, smalle wegen, steile wegen en windvlagen, of je nu door Google Maps wordt geleid of door Ventura Snooper. Ga dus op jouw gevoel af: kies dat navigatiesysteem waar je het meest vertrouwen in hebt en die je ook nog eens eenvoudig kunt bedienen.

Zelf gebruik ik twee navigatiesystemen:

Ik heb een wandel GPS (Garmin Etrex 20) met daarop de door mijzelf aangepaste Topografische kaarten van heel West-Europa (ik ben gekke Henkie niet; € 299,99 alléén voor Frankrijk, pfffff).

En in de camper heb ik al vanaf 2010 een 7 inch tablet waar nu Windows CE6 als besturingssysteem op draait, en waar iGO Primo 9 op staat met de nieuwste beschikbare kaarten (2018). En ik stap niet over op een ander systeem ondanks dat de voorganger (iGO 8) mij vorig jaar bijna vast liet rijden in Teruel (Spanje) want hij stuurde mij door dit straatje (zie foto). En vervolgens moesten we nog twee keer een haakse bocht door waar we nog geen hand speling meer hadden tussen de camper en de bebouwing! Zoals gezegd: er is geen navigatiesysteem dat met kop en schouders boven de anderen uit steekt. Vandaar begin december een nieuwe, bij Ali gekocht voor € 52,- met iGO Primo 9 als navigatie-stuurprogramma, de nieuwste kaarten van 2018 en een draadloze achteruitrijcamera.

laatstelijk gewijzigd: 3 juli 2019